കേരളത്തിലെ പാലക്കാട് ജില്ലയിലെ ആലത്തൂരിനടുത്ത് അഞ്ചുമൂർത്തിമംഗലം ദേശത്ത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന പുരാതന ശിവക്ഷേത്രമാണ് അഞ്ചുമൂർത്തി മംഗലം മഹാദേവക്ഷേത്രം. 108 ശിവക്ഷേത്രങ്ങളിൽ പറയുന്ന രണ്ടു അഞ്ചുമൂർത്തി ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് ഈ ക്ഷേത്രം. ഒന്നാമത്തെ അഞ്ചുമൂർത്തിക്ഷേത്രം നൂറ്റെട്ട് ശിവാലയങ്ങളിൽ തിരുമിറ്റകോട്ട് എന്നും രണ്ടാമത്തെ ഈ ക്ഷേത്രത്തിനെ മംഗലം എന്നും കാണിച്ചിരിക്കുന്നു. അഞ്ചുമൂർത്തിമംഗലം മഹാദേവക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രതിഷ്ഠ നടത്തിയത് വൈഷ്ണവാശഭൂതനായ പരശുരാമനാണന്നു വിശ്വസിക്കുന്നു.
അഞ്ചുമൂർത്തിമംഗലം മഹാദേവക്ഷേത്രം
ഇവിടെ ശിവപ്രതിഷ്ഠാ സദാശിവ രൂപത്തിൽ സങ്കല്പിച്ചാണ് പൂജാധികാര്യങ്ങൾ നടത്തുന്നത്. പരമശിവനൊപ്പം തന്നെ സുദർശനമൂർത്തിയ്ക്കും, മഹാവിഷ്ണുവിനും, പാർവ്വതീദേവിയ്ക്കും ഗണപതിയ്ക്കും തുല്യപ്രാധാന്യമുള്ള ഒരു ക്ഷേത്രമാണിത്. തന്മൂലം ശിവരാത്രിയ്കൊപ്പംതന്നെ അഷ്ടമിരോഹിണിയ്ക്കും, നരസിംഹജയന്തിയ്ക്കും, വിനായചതുർത്ഥിയ്ക്കും, നവരാത്രിയ്ക്കും ഒന്നുപോലെതന്നെ ഇവിടെ പൂജാദിഘോഷങ്ങൾ നടത്തപ്പെടുന്നു. ദേശത്ത് ഒരിടത്തുതന്നെ അഞ്ചുപ്രതിഷ്ഠാമൂർത്തികൾ കുടികൊള്ളുന്നതിനാൽ ദേശത്തിനും അഞ്ചുമൂർത്തീമംഗലം എന്ന് നാമകരണം ഉണ്ടായി എന്നു കരുതുന്നു.
ഇവിടെ ശിവപ്രതിഷ്ഠാ സദാശിവ രൂപത്തിൽ സങ്കല്പിച്ചാണ് പൂജാധികാര്യങ്ങൾ നടത്തുന്നത്. പരമശിവനൊപ്പം തന്നെ സുദർശനമൂർത്തിയ്ക്കും, മഹാവിഷ്ണുവിനും, പാർവ്വതീദേവിയ്ക്കും ഗണപതിയ്ക്കും തുല്യപ്രാധാന്യമുള്ള ഒരു ക്ഷേത്രമാണിത്. തന്മൂലം ശിവരാത്രിയ്കൊപ്പംതന്നെ അഷ്ടമിരോഹിണിയ്ക്കും, നരസിംഹജയന്തിയ്ക്കും, വിനായചതുർത്ഥിയ്ക്കും, നവരാത്രിയ്ക്കും ഒന്നുപോലെതന്നെ ഇവിടെ പൂജാദിഘോഷങ്ങൾ നടത്തപ്പെടുന്നു. ദേശത്ത് ഒരിടത്തുതന്നെ അഞ്ചുപ്രതിഷ്ഠാമൂർത്തികൾ കുടികൊള്ളുന്നതിനാൽ ദേശത്തിനും അഞ്ചുമൂർത്തീമംഗലം എന്ന് നാമകരണം ഉണ്ടായി എന്നു കരുതുന്നു.
അധികം ചരിത്രതാളുകളിൽ ഒന്നും തന്നെ ഇടം നേടാൻ ഈ ശിവക്ഷേത്രത്തിനു കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല. ക്ഷേത്രത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ചരിത്ര രേഖകൾ ഇനിയും കണ്ടെത്തേണ്ടിയിരിക്കുന്നു. എങ്കിലും കൊല്ലംകോട്ട് രാജവംശത്തിന്റെ സുവർണ്ണകാലത്താണ് ക്ഷേത്ര നിർമ്മാണം നടന്നത് എന്നു വിശ്വസിക്കുന്ന.
പരശുരാമ പ്രാതിഷ്ഠിതമാണ് ശിവപ്രതിഷ്ഠ.
പരശുരാമ പ്രാതിഷ്ഠിതമാണ് ശിവപ്രതിഷ്ഠ.
പ്രധാന പ്രതിഷ്ഠകൾ
ശ്രീ പരമശിവൻ
മഹാവിഷ്ണു
സുദർശന മൂർത്തി
പാർവ്വതീദേവി
ഗണപതി
മഹാവിഷ്ണു
സുദർശന മൂർത്തി
പാർവ്വതീദേവി
ഗണപതി
പൂജാവിധികളും വിശേഷങ്ങളും: നിത്യേന മൂന്നു പൂജകൾ ശിവക്ഷേത്രത്തിലും, വിഷ്ണുക്ഷേത്രത്തിലും, സുദർശനമൂർത്തിനടയിലും നടക്കുന്നു.
ശിവരാത്രി
മഹാശിവരാത്രി; ഫാൽഗുന മാസത്തിലെ (കുംഭമാസം) കൃഷ്ണപക്ഷത്തിലെ പതിമൂന്നാം രാത്രിയും പതിനാലാം പകലുമാണ് ശിവരാത്രി ആഘോഷിക്കുന്നത്. കൂവളത്തിന്റെ ഇലകൾ ശിവന് അർപ്പിക്കുന്നതും ഉപവാസമനുഷ്ടിക്കുകയും ശിവലിംഗത്തിൽ രാത്രിയിൽ പ്രത്യേകം അഭിഷേകപൂജകൾ നടത്തുകയും, അത് ദർശിക്കുവാനും തേവരുടെ അനുഗ്രഹം കൈകൊള്ളാനായി ധാരാളം ഭക്തർ ക്ഷേത്ര മതിൽക്കകത്ത് ഒത്തുകൂടുന്നു.
മഹാശിവരാത്രി; ഫാൽഗുന മാസത്തിലെ (കുംഭമാസം) കൃഷ്ണപക്ഷത്തിലെ പതിമൂന്നാം രാത്രിയും പതിനാലാം പകലുമാണ് ശിവരാത്രി ആഘോഷിക്കുന്നത്. കൂവളത്തിന്റെ ഇലകൾ ശിവന് അർപ്പിക്കുന്നതും ഉപവാസമനുഷ്ടിക്കുകയും ശിവലിംഗത്തിൽ രാത്രിയിൽ പ്രത്യേകം അഭിഷേകപൂജകൾ നടത്തുകയും, അത് ദർശിക്കുവാനും തേവരുടെ അനുഗ്രഹം കൈകൊള്ളാനായി ധാരാളം ഭക്തർ ക്ഷേത്ര മതിൽക്കകത്ത് ഒത്തുകൂടുന്നു.
അഷ്ടമിരോഹിണി
ചിങ്ങമാസത്തിലെ അഷ്ടമിയും രോഹിണിയും ചേർന്ന ദിവസമാണിത് . ശ്രീകൃഷ്ണന്റെ ജന്മദിനമായതിനാൽ അന്നേ ദിവസം വിഷ്ണു ക്ഷേത്രത്തിൽ വിശേഷാൽ പൂജകളും ചടങ്ങുകളുമുണ്ടാവും. അഷ്ടമിരോഹിണി ദിവസം അർദ്ധരാത്രി വരെ കീർത്തനം ചൊല്ലലും വ്രതാനുഷ്ഠാനവുമായി ഭക്തർ അമ്പലത്തിൽ കഴിച്ചു കൂട്ടുന്നു.
ചിങ്ങമാസത്തിലെ അഷ്ടമിയും രോഹിണിയും ചേർന്ന ദിവസമാണിത് . ശ്രീകൃഷ്ണന്റെ ജന്മദിനമായതിനാൽ അന്നേ ദിവസം വിഷ്ണു ക്ഷേത്രത്തിൽ വിശേഷാൽ പൂജകളും ചടങ്ങുകളുമുണ്ടാവും. അഷ്ടമിരോഹിണി ദിവസം അർദ്ധരാത്രി വരെ കീർത്തനം ചൊല്ലലും വ്രതാനുഷ്ഠാനവുമായി ഭക്തർ അമ്പലത്തിൽ കഴിച്ചു കൂട്ടുന്നു.
നവരാത്രി
നരസിംഹ ജയന്തി
മഹാവിഷ്ണുവിൻറെ നാലാമത്തെ അവതാരമാണ് നരസിംഹമൂർത്തി. വൈശാഖമാസത്തിലെ ശുക്ലപക്ഷചതുർദശി ദിവസമാണ് നരസിംഹ ജയന്തിയായി ആഘോഷിക്കുന്നത്. അസുരരാജാവായ ഹിരണ്യകശിപുവിനെ നിഗ്രഹിക്കാനാണ് ഭഗവാൻ നരസിംഹമായി അവതരിച്ചത്. വിഷ്ണുക്ഷേത്രത്തിലും നരസിംഹജയന്ത വിശേഷപ്പെട്ട ദിവസമായി ആഘോഷിക്കുന്നു.
നരസിംഹ ജയന്തി
മഹാവിഷ്ണുവിൻറെ നാലാമത്തെ അവതാരമാണ് നരസിംഹമൂർത്തി. വൈശാഖമാസത്തിലെ ശുക്ലപക്ഷചതുർദശി ദിവസമാണ് നരസിംഹ ജയന്തിയായി ആഘോഷിക്കുന്നത്. അസുരരാജാവായ ഹിരണ്യകശിപുവിനെ നിഗ്രഹിക്കാനാണ് ഭഗവാൻ നരസിംഹമായി അവതരിച്ചത്. വിഷ്ണുക്ഷേത്രത്തിലും നരസിംഹജയന്ത വിശേഷപ്പെട്ട ദിവസമായി ആഘോഷിക്കുന്നു.
