ഊര്‍വ്വന്‍ (ഔര്‍വ്വന്‍)
വംശാവലി:
മഹാവിഷ്ണുവില്‍ നിന്നു അനുക്രമമായി ബ്രഹ്മാവ് – ഭൃഗു – ച്യവനനന്‍ – ഊര്‍വ്വന്‍.
വംശാവലി:
മഹാവിഷ്ണുവില്‍ നിന്നു അനുക്രമമായി ബ്രഹ്മാവ് – ഭൃഗു – ച്യവനനന്‍ – ഊര്‍വ്വന്‍.
ജനനം:
ഹേഹയവംശത്തിലെ ഒരു പ്രസിദ്ധ രാജാവും, കാര്‍ത്തവീര്യാര്‍ജ്ജുനന്റെ അച്ഛനുമായ കൃതവീര്യന്‍ ബാല്യത്തില്‍ തന്നെ അദ്ധ്യായനം ചെയ്യുന്നതിനു വേണ്ടി ഭാര്‍ഗ്ഗവന്മാരുടെ ആശ്രമത്തില്‍ വന്നു ചേര്‍ന്നു. വിദ്യാഭ്യാസ ശേഷം കൃതവീര്യന്‍ ഭാര്‍ഗ്ഗവര്‍ക്ക് നിരവധി ധനം കൊടുത്തു. അങ്ങനെ ഭാര്‍ഗ്ഗവന്മാര്‍ ധനികരായി തീര്‍ന്നു. ഹേഹയന്മാരാല്‍ ഭാര്‍ഗ്ഗവന്മാര്‍ ധനികരായത് കൃതവീര്യന്റെ സന്താനങ്ങള്‍ക്കു രസിച്ചില്ല. അവര്‍ ഭാര്‍ഗ്ഗവന്മാരോട് പകയുള്ളവരായി തീര്‍ന്നു. ഹേഹയര്‍ ഭാര്‍ഗ്ഗവന്മാരെ വേട്ടയാടാന്‍ തുടങ്ങി. പൊറുതി മുട്ടിയ ഭാര്‍ഗ്ഗവന്മാര്‍ ഹേഹയന്മാരെ ഭയന്നു ഓടോന്‍ തുടങ്ങി. അവര്‍ കാടുകളില്‍ അഭയം പ്രാപിച്ചു. അക്കൂട്ടത്തില്‍ ച്യവനമുനിയുടെ ഭാര്യയായ ആരുഷി തന്റെ ഗര്‍ഭത്തെ ഊരുവില്‍ അഥവ തുടയില്‍ മറച്ചുവച്ചു കൊണ്ടോടി അവര്‍ ഹിമാലയത്തില്‍ അഞ്ജാതസ്ഥലത്ത് ഒളിച്ചിരുന്നു. വര്‍ഷം നൂറ് കഴിഞ്ഞു. ഈ വിവരം ബ്രാഹ്മണിയായ മറ്റൊരു സ്ത്രീ അറിഞ്ഞു, അവര്‍ ഈ രഹസ്യം ക്ഷത്രിയന്മാരെ (ഹേഹയന്മാരെ) അറിയിച്ചു. അവര്‍ ആരുഷിയെ വളഞ്ഞു. ഉടനെ ആരുഷിയുടെ തുടപൊട്ടി ആ തുടയിലൂടെ ഒരു ദിവ്യശിശു പുറത്തു വന്നു. ആ ശിശുവാണ് ഊര്‍വ്വന്‍. ഊരു അഥവാ തുടഭേദിച്ചു പുറത്തുവന്നവന്‍ എന്ന അര്‍ത്ഥത്തിലാണ് ശിശുവിന് ”ഊര്‍വ്വന്‍” എന്ന പേര്‍ ലഭിച്ചത്.
കാര്ത്തവീര്യാര്ജ്ജുനന് നര്‍മ്മദാ നദീതീരത്തുള്ള മാഹിഷ്മതിയില്‍ ഭരണം നടത്തി പോരുന്ന ഘട്ടത്തില്‍ ബ്രഹ്മാവിന്റെ മാനസപുത്രനായ മുനി ശ്രേഷ്ഠന്‍ നാരദന്‍ ദക്ഷിണദിക്കുകളില്‍ പര്യടനം നടത്തി അവിടെ എത്തിച്ചേരുകയുണ്ടായി.
ഹേഹയവംശത്തിലെ ഒരു പ്രസിദ്ധ രാജാവും, കാര്‍ത്തവീര്യാര്‍ജ്ജുനന്റെ അച്ഛനുമായ കൃതവീര്യന്‍ ബാല്യത്തില്‍ തന്നെ അദ്ധ്യായനം ചെയ്യുന്നതിനു വേണ്ടി ഭാര്‍ഗ്ഗവന്മാരുടെ ആശ്രമത്തില്‍ വന്നു ചേര്‍ന്നു. വിദ്യാഭ്യാസ ശേഷം കൃതവീര്യന്‍ ഭാര്‍ഗ്ഗവര്‍ക്ക് നിരവധി ധനം കൊടുത്തു. അങ്ങനെ ഭാര്‍ഗ്ഗവന്മാര്‍ ധനികരായി തീര്‍ന്നു. ഹേഹയന്മാരാല്‍ ഭാര്‍ഗ്ഗവന്മാര്‍ ധനികരായത് കൃതവീര്യന്റെ സന്താനങ്ങള്‍ക്കു രസിച്ചില്ല. അവര്‍ ഭാര്‍ഗ്ഗവന്മാരോട് പകയുള്ളവരായി തീര്‍ന്നു. ഹേഹയര്‍ ഭാര്‍ഗ്ഗവന്മാരെ വേട്ടയാടാന്‍ തുടങ്ങി. പൊറുതി മുട്ടിയ ഭാര്‍ഗ്ഗവന്മാര്‍ ഹേഹയന്മാരെ ഭയന്നു ഓടോന്‍ തുടങ്ങി. അവര്‍ കാടുകളില്‍ അഭയം പ്രാപിച്ചു. അക്കൂട്ടത്തില്‍ ച്യവനമുനിയുടെ ഭാര്യയായ ആരുഷി തന്റെ ഗര്‍ഭത്തെ ഊരുവില്‍ അഥവ തുടയില്‍ മറച്ചുവച്ചു കൊണ്ടോടി അവര്‍ ഹിമാലയത്തില്‍ അഞ്ജാതസ്ഥലത്ത് ഒളിച്ചിരുന്നു. വര്‍ഷം നൂറ് കഴിഞ്ഞു. ഈ വിവരം ബ്രാഹ്മണിയായ മറ്റൊരു സ്ത്രീ അറിഞ്ഞു, അവര്‍ ഈ രഹസ്യം ക്ഷത്രിയന്മാരെ (ഹേഹയന്മാരെ) അറിയിച്ചു. അവര്‍ ആരുഷിയെ വളഞ്ഞു. ഉടനെ ആരുഷിയുടെ തുടപൊട്ടി ആ തുടയിലൂടെ ഒരു ദിവ്യശിശു പുറത്തു വന്നു. ആ ശിശുവാണ് ഊര്‍വ്വന്‍. ഊരു അഥവാ തുടഭേദിച്ചു പുറത്തുവന്നവന്‍ എന്ന അര്‍ത്ഥത്തിലാണ് ശിശുവിന് ”ഊര്‍വ്വന്‍” എന്ന പേര്‍ ലഭിച്ചത്.
കാര്ത്തവീര്യാര്ജ്ജുനന് നര്‍മ്മദാ നദീതീരത്തുള്ള മാഹിഷ്മതിയില്‍ ഭരണം നടത്തി പോരുന്ന ഘട്ടത്തില്‍ ബ്രഹ്മാവിന്റെ മാനസപുത്രനായ മുനി ശ്രേഷ്ഠന്‍ നാരദന്‍ ദക്ഷിണദിക്കുകളില്‍ പര്യടനം നടത്തി അവിടെ എത്തിച്ചേരുകയുണ്ടായി.
കാര്‍ത്തവീര്യന്‍ നാരദനെ പൂജിച്ചിരുത്തിയശേഷം ലോകസുഖങ്ങളും, മോക്ഷവും ഒരു പോലെ ലഭിക്കാന്‍ എന്തു കര്‍മ്മമാണ് ചെയ്യേണ്ടതെന്നു ചോദിച്ചു. ”ഭദ്ര ദീപപ്രതിഷ്ഠ” എന്ന കര്‍മ്മം ചെയ്താല്‍ ഈ രണ്ടു കാര്യങ്ങളും സാധിക്കുമെന്നു നാരദന്‍ മറുപടി നല്‍കി. അതനുസരിച്ച് കാര്ത്തവീര്യാര്ജ്ജുനന് ഭാര്യാസമേതനായി നര്‍മ്മദാനദീതീരത്തെത്തി അവിടെ ഒരു ആശ്രമം കെട്ടി അതിനകത്തിരുന്ന് ഭദ്രദീപ പ്രതിഷ്ഠാവ്രതം ആരംഭിച്ചു. അത്രിയുടെ പുത്രനായ ദത്താത്രേയനായിരുന്നു കാര്‍ത്തവീര്യന്റെ ഗുരു. വ്രതാവസാനത്തില്‍ സംപ്രീതനായ ദത്താത്രേയന്‍ കാര്‍ത്തവീര്യാര്‍ജ്ജുനനോട് എന്തുവരം വേണമെന്നു ചോദിച്ചു. തനിക്കു ആയിരം കൈകള്‍ വേണമെന്നു തൊഴുകൈകളോടുകൂടി കാര്‍ത്തവീര്യന്‍ അറിയിച്ചു. അതനുസരിച്ച് ദത്താത്രേയമുനി കര്‍ത്തവീര്യാര്‍ജ്ജുനന് വരമായി ആയിരം കൈകള്‍ അനുഗ്രഹിച്ചേകി. വരലബ്ധിയില്‍ അഹങ്കൃതനായ കാര്‍ത്തവീര്യന്‍ തുടര്‍ന്ന് എണ്‍പത്താറായിരം വര്‍ഷം രാജ്യഭരണം നടത്തി.
കാര്ത്തവീര്യാര്ജ്ജുനന് നൂറു പുത്രന്മാര്‍ ഉണ്ടായിരുന്നു. വിഷ്ണുദേവന്റെ ഉഗ്രാവതാരമായ പരശുരാമനാല്‍ ഇവരെല്ലാം തന്നെ മരണപ്പെട്ടു. ബ്രഹ്മാണ്ഡപുരാണം എഴുപത്തിയാറാം അദ്ധ്യായത്തില്‍ പ്രസ്താവിച്ചിട്ടുള്ളതനുസരിച്ച് ഇവരുടെ പേരുവിവരം താഴെ ചേര്‍ക്കുന്നു.
നിര്‍മ്മദന്‍, രോചനന്‍, ശങ്കു, ഉഗ്രദന്‍, ദുന്ദി, ധ്രുവന്‍, സുപാര്‍ശി, ശത്രുജിത്ത്, ക്രൗഞ്ചന്‍, ശാന്തന്‍, നിര്‍ദ്ദയന്‍, അന്തകന്‍, ആകൃതി, വിമലന്‍, ധീരന്‍, നീരോഗന്‍, ബാഹുതി, ദമന്‍, അധരി, വിധുരന്‍, സൗമ്യന്‍, മനസ്വി, പുഷ്‌കലന്‍, ബുശന്‍, തരുണന്‍, ഋഷഭന്‍, ഋക്ഷന്‍, സത്യകന്‍, സുബലന്‍, ബലി, ഉഗ്രേഷ്ടന്‍, ഉഗ്രകര്‍മ്മാവ്, സത്യസേനന്‍, ദുരാസദന്‍, വീരധന്വാവ്, ദീര്‍ഘബാഹു, അകമ്പനന്‍, സുബാഹു, ദീര്‍ഘാക്ഷന്‍, വര്‍ത്തുളാക്ഷന്‍, ചാരുദംഷ്ടന്‍, ഗോത്രവാന്‍, മഹോജവന്‍, ഉര്‍ദ്ധ്വബാഹു, ക്രോധന്‍, സത്യകീര്‍ത്തി, ദുഷ്പ്രധര്‍ഷണന്‍, സത്യസന്ധന്‍, മഹാസേനന്‍, സുലോചനന്‍, രക്തനേത്രന്‍, വക്രദംഷ്ട്രന്‍, സൂദംഷ്ട്രന്‍, ക്ഷത്രവര്‍മ്മാവ്, മനോനുഗന്‍, ധൂമ്രകേശന്‍, പിംഗലോചനന്‍, അവ്യംഗന്‍, ജടിലന്‍, വേണുമാന്‍, സാനു, പാശപാണി, അനുദ്ധതന്‍, ദുരന്തന്‍, കപിലന്‍, ശംഭു, അനന്തന്‍, വിശ്വഗന്‍, ഉദാരന്‍, കൃതി, ക്ഷത്രജിത്ത്, ധര്‍മ്മി, വ്യാഘ്രന്‍, അത്ഭുതന്‍, പുരഞ്ജയന്‍, ചാരണന്‍, വാഗ്മി, വീരന്‍, രഥി, ഗോവിഹ്വലന്‍, സംഗ്രാമജിത്ത്, സുപര്‍വ്വാവ്, നാരദന്‍, ഘോഷന്‍, സത്യകേതു, ശതാനികന്‍, ദൃഢായുധന്‍, ചിത്രധന്വാവ്, ജയത്സേനന്‍, വിരൂപാക്ഷന്‍, ഭീമകര്‍മ്മാവ്, ശത്രുതാപനന്‍, ചിത്രസേനന്‍, ദുരാധര്‍ഷന്‍, വിഡൂരഥന്‍, ശുരന്‍, ശുരസേനന്‍, ധിഷണന്‍, മധു, ജയദ്ധ്വജന്‍.